Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organisation, WHO)

WHO to wyspecjalizowana agenda ONZ odpowiedzialna za ochroną zdrowia publicznego. Została utworzona w 1948 r., a jej siedziba główna mieści się w Genewie. WHO działa na rzecz poprawy stanu zdrowia wszystkich ludzi, ze szczególnym uwzględnieniem społeczności ubogich i narażonych na problemy zdrowotne, związane np. z brakiem dostępu do opieki medycznej. Promuje zdrowy styl życia i działania profilaktyczne. Dba o bezpieczeństwo zdrowotne poprzez zapobieganie chorobom zakaźnym i szybkie reagowanie na epidemie. Ustala i aktualizuje normy oraz standardy, m.in. dotyczące jakości żywności i leków. Wspiera rozwój i dystrybucję bezpiecznych, skutecznych szczepionek i leków. Działa też na rzecz zmniejszenia umieralności niemowląt oraz powszechnego dostępu do podstawowych usług zdrowotnych.

WHO, we współpracy z państwami członkowskimi, gromadzi, opracowuje i udostępnia dane statystyczne dotyczące zdrowia – wraz z opisami metod i analizami wskaźników dla istotnych obszarów zdrowia populacji. Centralnym źródłem dostępu do tych informacji jest Global Health Observatory (GHO) oraz coroczny raport World Health Statistics.

Główny Urząd Statystyczny przekazuje do WHO dane dotyczące m.in. zdrowia, demografii i funkcjonowania systemu ochrony zdrowia – zgodnie z ustalonymi definicjami i harmonogramami. Dane te zasilają Global Health Observatory i inne bazy WHO, co zapewnia ich międzynarodową porównywalność. Trafiają one do globalnych raportów i analiz WHO oraz są wykorzystywane w kraju do monitorowania realizacji Agendy 2030, oceny trendów i planowania działań w obszarze zdrowia publicznego.

W 2022 r. GUS we współpracy z WHO opracował praktyczną metodę badania potrzeb zdrowotnych uchodźców. Obejmuje ona cztery moduły:

definicja zakresu pomiaru (m.in. dostęp do świadczeń, choroby przewlekłe i zakaźne, zdrowie psychiczne, szczepienia, leki, zdrowie matki i dziecka) wraz z ujednoliconymi definicjami i narzędziami;
architektura danych – łączenie rejestrów administracyjnych i badań z nowoczesnymi źródłami (np. danymi o mobilności i informacją geograficzną) w celu poprawy kompletności i aktualności;
zasady ochrony danych i etyki (anonimizacja, minimalizacja, zgodność z RODO, praca z populacjami wrażliwymi);
mechanizmy replikacji i adaptacji w różnych państwach i sytuacjach kryzysowych.

W 2023 r. metodykę przedstawiono na 54. sesji Komisji Statystycznej ONZ w Nowym Jorku w ramach punktu dot. statystyk uchodźców, osób wewnętrznie przesiedlonych i bezpaństwowości – jako podejście możliwe do zastosowania globalnie.

W Polsce zastosowano ją w latach 2022–2023, a jej praktycznym efektem jest interaktywny dashboard „Zdrowie uchodźców w Polsce” – narzędzie umożliwiające szybki i prosty podgląd, gdzie i kiedy pojawiają się potrzeby zdrowotne osób uchodźczych:

Co można zobaczyć: dane o ruchu ludności, liczebności i strukturze (wiek/płeć) oraz najczęstsze potrzeby (np. szczepienia, leki, konsultacje).
Jak korzystać: wybierz miejsce i okres; mapy i wykresy aktualizują się automatycznie; każdy wskaźnik ma krótki opis.
Dla kogo: dla urzędów zdrowia, samorządów, placówek medycznych i organizacji pomocowych.
W jakim celu: planowanie punktów szczepień i poradni, zamawianie leków, kierowanie wsparcia psychologicznego, przygotowanie zasobów w punktach recepcyjnych.

Dlaczego to ważne?

Spójne standardy WHO (m.in. klasyfikacje chorób i definicje wskaźników) ułatwiają projektowanie badań, harmonizują metody i podnoszą jakość danych zdrowotnych.
Włączanie polskich danych do Global Health Observatory (GHO) zwiększa ich międzynarodową rozpoznawalność i umożliwia wiarygodne porównania wskaźników zdrowotnych między krajami.
W ramach Agendy 2030 WHO współprowadzi wiele wskaźników zdrowotnych, co ulatwia raportowanie SDG i ogranicza ryzyko niespójności danych.
Systemy wczesnego ostrzegania i reagowania WHO wspierają podejmowanie szybkich decyzji w zdrowiu publicznym, w tym monitorowanie zagrożeń, ognisk chorób i skutków kryzysów.
Stosowanie zasad jakości i etyki danych zdrowotnych – takich jak przejrzystość metod oraz ochrona poufności – wzmacnia wiarygodność i zaufanie do oficjalnych statystyk.

Dowiedz się więcej:

Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organisation, WHO) | GUS - Portal Informacyjny

Unia Europejska i organizacje międzynarodowe

Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organisation, WHO)